Ở bài trước, chúng ta đã cùng tìm hiểu về hợp đồng tương lai. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tiếp tục tìm hiểu về công cụ tài chính mang tên “Hợp đồng quyền chọn” nhé.
Hợp đồng quyền chọn là gì?
Hợp đồng quyền chọn là loại hợp đồng cho phép người sở hữu nó có quyền mua hoặc bán một tài sản cơ sở với giá đã ấn định trước đó hoặc đúng ngày đã được xác định trong tương lai.
Các yếu tố cấu thành quyền chọn:
– Thực hiện quyền chọn: Việc mua hoặc bán tài sản thông qua hợp đồng quyền chọn.
– Giá thực hiện: Giá ấn định trong hợp đồng quyền chọn mà người mua quyền chọn có thể bán hoặc mua tài sản với mức giá đó.
– Ngày đáo hạn: Thời hạn quyền chọn phải thực hiện, quá thời hạn này, quyền chọn hết hiệu lực.
– Người mua quyền: Người bỏ ra chi phí để mua quyền chọn và có quyền yêu cầu người bán quyền có nghĩa vụ thực hiện quyền chọn theo ý mình.
– Người bán quyền: Người nhận chi phí của người mua quyền phải thực hiện theo yêu cầu của người mua quyền.
– Tài sản cơ sở: Tài sản được thực hiện mua bán dưới quyền chọn, các tài sản có thể là hàng hóa như dầu mỏ, cà phê, gạo hoặc các loại chứng khoán như cổ phiếu, trái phiếu hoặc ngoại tệ, chỉ số chứng khoán…
– Phí mua quyền: Chi phí mà người mua quyền trả cho người bán quyền để sở hữu quyền chọn.
– Kiểu quyền chọn: Kiểu giao dịch do hai bên thỏa thuận cho phép người mua được lựa chọn thời điểm thực hiện quyền chọn.
Có hai kiểu quyền chọn là quyền chọn kiểu châu Âu và quyền chọn kiểu Mỹ.
+ Quyền chọn kiểu châu Âu: là kiểu quyền chọn chỉ cho phép người mua quyền thực hiện quyền chọn vào đúng ngày đáo hạn.
+ Quyền chọn kiểu Mỹ: Cho phép ngời mua quyền thực hiện quyền chọn vào ngày đáo hạn hoặc trước ngày đáo hạn.
Đặc điểm của hợp đồng quyền chọn
Quyền chọn là một hợp đồng tài chính duy nhất cho phép người mua nó có quyền chứ không phải có nghĩa vụ. Người mua quyền chọn thực hiện quyền chọn khi nó mang lại lợi ích, ngược lại thì sẽ không thực hiện quyền chọn.
Điều đó có nghĩa là người mua quyền chọn bán sẽ không thực hiện quyền bán nếu giá của tài sản cơ sở trên thị trường cao hơn so với giá đã ấn định trong hợp đồng.
Người mua quyền chọn mua sẽ không thực hiện quyền mua nếu như giá của tài sản cơ sở trên thị trường thấp hơn so với giá đã ấn định trong hợp đồng.
Để có quyền như vậy, người mua quyền chọn sẽ phải trả cho người bán mức phí quyền chọn, ngay cả khi hợp đồng quyền trọn không được thực hiện. Người bán hợp đồng quyền chọn có nghĩa vụ thực hiện hợp đồng nếu người mua nó yêu cầu.
Giá trị của tài sản cơ sở trên thị trường là căn cứ để xác định giá trị của hợp đồng quyền chọn.
Các loại quyền chọn hiện nay
Quyền chọn cho phép được quyền mua gọi là quyền chọn mua (call option), quyền chọn cho phép quyền bán được gọi là quyền chọn bán (put option).
– Quyền chọn mua: Là quyền cho phép người nắm giữ quyền mua tài sản cơ sở vào một thời điểm hoặc trước một thời điểm trong tương lai được xác định trước với một mức giá xác định.
– Quyền chọn bán: Là quyền cho phép người nắm giữ quyền bán tài sản cơ sở vào một thời điểm hoặc trước một thời điểm trong tương lai đã được xác định trước với một mức giá được xác định.
Ưu, nhược điểm của hợp đồng quyền chọn
Quyền chọn được lựa chọn nhằm tránh rủi ro cho các hoạt động kinh doanh của mình hoặc cũng có thể được doanh nghiệp sử dụng để đầu cơ, hưởng lợi từ hoạt động kinh doanh chênh lệch giá.
Hợp đồng kỳ hạn, hợp đồng hoán đổi, hợp đồng tương lai cũng được sử dụng để phòng chống rủi ro nhưng vì là hợp đồng bắt buộc thực hiện khi đến hạn nên nó cũng đánh mất đi cơ hội kinh doanh khi giá cả hàng hóa cơ sở biến động thuận lợi.
Đây là một nhược điểm rất lớn của hợp đồng kỳ hạn và hợp đồng tương lai. Hợp đồng quyền chọn có ưu điểm hơn hai loại hợp đồng trên vì nó không bắt buộc thực hiện, nó có thể không thực hiện nếu người mua thấy bất lợi.
Doanh nghiệp có thể sử dụng quyền chọn để phòng chống rủi ro khi có sự biến động của tỷ giá hối đoái, giá cả hàng hóa, lãi suất… đảm bảo kinh doanh khả thi và kiểm soát được chi phí do biết được chi phí cao nhất phải bỏ ra là phí quyền chọn.
Ngoài ra trong trường hợp quyền chọn được sử dụng như công cụ đầu tư sinh lợi do dự đoán được sự biến động của giá cả.
Một điểm lợi nữa của hợp đồng quyền chọn dành cho người mua là lỗ sẽ được giới hạn, trong khi lợi nhuận lại không có giới hạn.
Nhược điểm của hợp đồng quyền chọn là người mua sẽ phải trả cho người bán phí quyền mua. Phí quyền mua được trả khi người mua mua quyền chọn. Người bán sẽ nhận được phí quyền mua ngay cả khi người mua quyền chọn không thực hiện quyền chọn.
Chat Facebook
