Ưu nhược điểm của hợp đồng hoán đổi là gì?

Hợp đồng hoán đổi là một trong những công cụ tài chính doanh nghiệp. Vậy ưu nhược điểm của hợp đồng hoán đổi là gì so với các loại hợp đồng còn lại?

Hợp đồng hoán đổi là gì?

Hợp đồng hoán đổi là sự thỏa thuận giữa hai bên để trong đó hai bên đối tác trao đổi một dòng tiền (cash flow) này lấy một dòng tiền khác của bên kia. Những dòng tiền này gọi là các nhánh của swap. Các dòng tiền được tính toán dựa trên một số ước tính nhất định.

Hợp đồng hoán đổi thường được dùng để phòng ngừa các loại rủi ro tài chính (như rủi ro thay đổi về lãi suất, rủi ro về tỉ giá, giá cổ phiếu…), để hưởng các ưu đãi dành cho các công ty trong nước hoặc nhằm mục đích đầu cơ.

Các hợp đồng swap thường được giao dịch bên ngoài các thị trường giao dịch tập trung. Hoặc nói cách khác nó là một loại công cụ tài chính phái sinh OTC. Hợp đồng hoán đổi không thể được mua hoặc bán trao đổi như các loại chứng khoán hay hợp đồng mang lại, mà chúng thực sự là những hợp đồng cá biệt giữa hai bên xác định.

Do đó, cách duy nhất để thoát ra khỏi hợp đồng này là bằng thỏa thuận song phương với phía đối tác để hủy hợp đồng. Hoặc bằng cách chuyển nhượng nó cho bên thứ 3 với điều kiện có sự đồng ý của đối tác.

Có rất nhiều loại hợp đồng hoán đổi như SWAP tiền tệ, SWAP lãi suất, SWAP chứng khoán… Mỗi loại đều có một đặc điểm riêng.

Các loại hợp đồng hoán đổi

Hợp đồng hoán đổi lãi suất

Là loại hợp đồng giữa hai bên trong đó một bên sẽ hoán đổi dòng lãi suất của mình để lấy dòng lãi suất của bên kia. Dòng lãi suất là tập hợp các khoản lãi suất của một khoản đầu tư.

Hợp đồng hoán đổi tiền tệ

Là một hợp đồng trao đổi ngoại tệ giữa hai bên, bao gồm cả số tiền gốc và lãi suất, sau một khoảng thời gian nhất định, số tiền đó sẽ được hoán đổi ngược trở lại như ban đầu.

Ưu nhược điểm của hợp đồng hoán đổi

Rủi ro tỷ giá sẽ được loại bỏ hoàn toàn nếu như có sự chắc chắn về dòng tiền trong tương lai để thực hiện các ca kết hoán đổi và tỷ giá không thay đổi trong suốt thời gian thực hiện hợp đồng swap.

Tuy nhiên, rủi ro mới có thể nảy sinh nếu như công ty không có được dòng tiền như yêu cầu bằng đồng tiền đã tham gia hợp đồng hoán đổi tại ngày thanh toán tiền lãi và ngày cuối cùng để thanh toán tiền gốc, công ty sẽ phải mua số lượng ngoại tệ cần thiết trên thị trường với tỷ giá hiện tại để thực hiện các cam kết trong hợp đồng.

Nếu như tỷ giá hiện tại mà thay đổi theo chiều hướng bất lợi đối với công ty thì công ty sẽ bị thiệt hại. Rủi ro tỷ giá này có thể được loại bỏ bằng cách tại thời điểm ban đầu, công ty thiết lập một loạt các hợp đồng tỷ giá kỳ hạn với kỳ hạn trùng với những ngày thanh toán tiền lãi và tiền gốc.

Công ty thực hiện các hợp đồng tương lai, hợp đồng quyền chọn để ấn định mức tỷ giá tại đúng thời điểm công ty cần phải thanh toán.